Бэс ыйын 21 күнүгэр Мэҥэ нэһилиэгин олохтоохторугар, дьоһун-мааны ыалдьыттарыгар «Самаан сайыны уруйдуоҕуҥ» — Саха АССР төрүттэммитэ 100, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ, улууска Бигэ туруктаах дьиэ кэргэн, совхозтар тэриллибиттэрэ 55, нэһилиэкпитигэр Ыччат сылларыгар аналлаах Үрүҥ тунах ыһыах ыытылынна.
Ыһыах аһыллыытын үөрүүлээх сиэрэ-туома киин түһүлгэҕэ түөлбэлэр парадтаан хаамыыларынан саҕаланна. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Ийэ сылын чэрчитинэн нэһилиэкпит элбэх оҕолоох ийэлэригэр Мохначевская Мария Ивановнаҕа, Сотникова Мария Егоровнаҕа, Мохначевская Лилия Геннадьевнаҕа, улууска Бигэ туруктаах дьиэ кэргэн сылынан 50 сыл бииргэ буолан «Ытык ыал» анал аатынан бэлиэтэммит Наталья Петровна, Валерий Ефимович Мохначевскайдар, Варвара Михайловна, Анатолий Васильевич Лихондилар, нэһилиэкпитигэр ыччат сылынан Христина Иннокентьевна, Илья Егорович Мохначевскайдар, Татьяна Артуровна, Игорь Игорьевич Стручковтар, Надежда Серафимовна, Михаил Русланович Барабановтар, Яна Ильинична, Ньургун Владимирович Габышевтар, Яна Яковлевна, Айтал Борисович Васильевтар, Саргылаана Романовна, Ньургун Иннокентьевич Гоголевтар дьиэ кэргэттэригэр нэһилиэк общественнай олоҕор көхтөөх кыттыыларын иһин өйдөбүнньүк бэлэхтэри ууннулар.
Ыһыах ыралаах ытык түгэнин Айыы тыынын иҥэринэр, Алгыс тылынан арчыланыы сиэрин-туомун Алгысчыт Баайаҕантай Кулан Хаан аал уоту оттон , уохтаах кымыһынан, арыылаах алаадьынан айах тутан бар дьонугар Алгыс түстээтэ.
Саха омук үйэлээх күнүгэр уйгулаах олохпут үөрүүтүн «Мэҥэ нэһилиэгэ» тыа сирин дьаһалтатын баһылыга Куприянов Александр Валерьевич бар дьонугар эҕэрдэ тылын анаата уонна наҕараадалары туттартаата. Ол курдук, «Мэҥэ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо» буоллулар: Сотников Иннокентий Иннокентьевич — СР Государственнай бириэмийэтин лауреата, СР транспорын үтүөлээх үлэһитэ, Тыа хаһаайыстыбатын туйгуна, үлэ ветерана; Чалкин Семен Семенович — СР «Олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыба» государственнай унитарнай предприятиетын бочуоттаах үлэһитэ, үлэ ветерана; Цыпандин Николай Петрович — ССРС бочуоттаах шахтера Е.И.Цыпандин аатынан бириэмийэ лауреата, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун «Бастыҥ механизатора» знак хаһаайына, үлэ ветерана; Кычкина Ия Васильевна — педагогическай үлэ ветерана, СР үөрэҕэриитин туйгуна, учууталлар учууталлара; Гоголев Роман Иннокентьевич — М.Горькай аатынан совхоз биир бастыҥ чемпион суоппара, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун норуотун маастара, үлэ ветерана.
«Нэһилиэк Бочуотун» кинигэтигэр киллэрилиннилэр: Мохначевский Валерий Ефимович — СР транспорын бочуоттаах үлэһитэ; Никитин Иннокентий Петрович — Мэҥэ-Хаҥалас улууһун «Бастыҥ механизатора» знак хаһаайына; Трифонова Валентина Егоровна — үлэ ветерана; Ноговицына Марфа Иннокентьевна — РФ уопсай үөрэҕин бочуоттаах үлэһитэ, СР үөрэҕэриитин туйгуна, «Доруобуйа» кулууп салайааччыта; Скрябина Маргарита Ивановна — «СР тыатын хаһаайыстыбатын ветерана» знак хаһаайына; Стручкова Елена Ивановна — СР үөрэҕэриитин туйгуна.
Мэҥэ нэһилиэгин культурнай уонна общественнай олоҕор актыыбынай кыттыытын иһин «Мэҥэ нэһилиэгин» дьаһалтатын бочуотунай грамотатынан наҕараадаланнылар: Заровняева Вера Григорьевна, Захарова Римма Николаевна, Чалкина Парасковья Егоровна, Ноговицына Наталья Гаврильевна, Стручков Дмитрий Гаврильевич, Осипова Надежда Михайловна, Осипов Иван Иванович, Дьяконова Евдокия Васильевна, Прибылых Иван Николаевич, Кычкина Мария Спиридоновна, Гоголев Ньургун Иннокентьевич, Захаров Михаил Михайлович, Желобцова Алена Андреевна.
Нэһилиэк актыыбынай олоҕор бэйэлэрин кылааттарын киллэрбиттэрин иһин Мэҥэ-Хаҥалас улууһун аҕа баһылыгын Старостин Николай Прокопьевич махтал суруктарынан наҕараадаланнылар: Скрябина Анисия Даниловна — ССРС культуратын туйгуна, СР культуратын бочуоттаах үлэһитэ, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун, Мэҥэ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо; Стручкова Сардана Степановна — СР культуратын туйгуна; Трифонов Егор Иннокентьевич — Мэҥэ-Хаҥалас улууһун дьиэ-уот коммунальнай хаһаайыстыбатын инженер-теплотехнига.
Мэҥэ-Хаҥалас улууһун дьаһалтатын грамотатынан наҕараадаланнылар: Трифонов Алексей Гаврильевич, Сотникова Акулина Федоровна. Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэҕэ уонна социальнай политиканы олоххо киллэриигэ уонна Россия социальнай сулууспатын 30 сыллаах үбүлүөйүнэн уонна социальнай үлэһит күнүнэн сибээстээн, үтүө суобастаах үлэтин иһин махтал суругунан Макарова Мария Ивановна наҕараадаланна.
Ыһыах үөрүүлээх чааһыгар үбүлүөйүнэй саастарын туолбут ытык-мааны кырдьаҕастарбыт наҕараадаланнылар: 75 саастарын туолбут — Дохунаева Александра Петровна — СР учууталларын учууталлара, СР үөрэҕин ситимин бочуоттаах ветерана, норуот маастара; Сокольников Константин Егорович — сыана ветерана; 70 саастарын туолбут — Стручкова Валентина Семеновна — СР үөрэҕин туйгуна, СР үөрэҕин систематын бочуоттаах ветерана; Борисова Альбина Николаевна — үлэ ветерана; Чалкина Парасковья Егоровна — СР доруобуйа харыстабылын туйгуна; 65 саастарын туолбут — Харитонова Марфа Александровна; Баишев Игорь Тимофеевич; Кычкина Лидия Ивановна; Габышева Наталья Матвеевна; Кычкина Ия Васильевна; 60 сааһын туолбут — Кычкин Виктор Егорович.
«Түһүлгэ тула тоҕуоруһа мустуоҕун» — түөлбэлэр икки ардыларыгар түһүлгэ күрэҕэр 1 миэстэ — «Аартык», 2 миэстэ — «Лесной», 3 миэстэ — «Сүрэх тыа» түөлбэлэр кыайыылаах тахсаннар олохтоох дьаһалта олохтообут бириэмийэнэн наҕараадаланнылар.
Балыктаах орто оскуолатын 1972 сыллаахха бүтэрбит 50 үбүлүөйнэй сыллаах выпустара ыһыах күн мустаннар эҕэрдэ тылларын, сэмэй бэлэхтэрин үөрэ-көтө туттардылар.
Үрүҥ тунах ыһыах үөрүүлээх чааһын «Кыталык», «Арчы», «Өрөгөй» үҥкүүлэринэн, норуот уус-уран айымньыта — чабырҕах ааҕан, хомус сахалыы матыыбынан, норуот ырыатынан киэргэтэн, Саха АССР 100 сылынан «Айылгы» кырдьаҕастар сэбиэттэрин көҕүлээһининэн 100 олбоҕу тигэн нэһилиэкпит кэрэ аҥаардара хааман көрдөрөн, ситэрэн-хоторон биэрдилэр. Ыһыах түһүлгэтин бары кыттыылаахтара «Балыктаах киэһэтэ» ырыаны ыллаан дьиэрэттилэр уонна биир сомоҕо буолан оһуохайынан түмүктээтилэр.
Ыһыах күн сатабыллаах уран тарбахтаахтар тикпит эгэлгэ таҥастарын, тойук туойар чуор куоластаахтар күрэхтэрэ буолла. Ол курдук «Төрүт үгэһи тутуһан тигиллибит саха таҥаһын комплегын» күрэҕэр 1 миэстэ Кычкина Анна Васильевна кыайыылааҕынан ааттанан нэһилиэкпит ытык кырдьаҕаһа, норуот маастара Шарина Анастасия Ивановна оҕолоро туруорбут анал бириистэринэн 20 000 тыһ.харчынан, ону таһынан Герой ийэ, үлэ, тыыл ветерана Катакинова Анна Семеновна аатынан оҕолоро, сиэттэрэ туруорбут харчынан бириэмийэнэн наҕараадаланна. 2 миэстэ — Мордискина Антонина Николаевна ааттанан нэһилиэкпит ытык кырдьаҕаһа, норуот маастара Габышева Марфа Николаевна оҕолоро, сиэннэрэ туруорбут 20 000 тыһ. харчынан бириэмийэнэн, үрүҥ көмүс иннэнэн, сибэкки дьөрбөтүнэн бэлэх тутан үөрүүтэ үксээтэ. 3 миэстэни Березкина Валентина Борисовна ылан тыыл, үлэ ветерана Пестрякова Марфа Павловна сырдык кэриэһигэр анаан оҕолоро, сиэннэрэ туруорбут 20 000 тыһ.харчынан бириэмийэнэн наҕараадаланна.
«Сахалыы таҥныахха — сайбаччы хаамсыахха» сахалыы халадаай хаппарынан киэргэтиллибит былааччыйа күрэҕэр уопсайа 11 кыттааччыттан 1 миэстэ — Борисова Альбина Николаевна кыайыылаах тахсан Герой ийэ, үлэ, тыыл ветерана Черкашина Екатерина Андреевна сырдык аатын үйэтитэн оҕолоро, сиэннэрэ туруорбут анал бириистэринэн наҕараадаланан үөрдэ-көттө. 2 миэстэ — Цыпандина Людмила Николаевна ааттанан үлэ ветерана Стручкова Анна Дмитриевна аатынан оҕолоро туруорбут бириистэринэн наҕараадаланна. 3 миэстэни Турантаева Елена Егоровна ылан үлэ ветерана Харитонова Анна Ильинична аатынан оҕолоро олохтообут бириистэрин тутан үөрүүтэ үксээтэ. Ону сэргэ үлэ ветерана Ноговицына Екатерина Андреевна аатынан кэргэнэ, оҕолоро, сиэннэрэ олохтообут анал бириистэрэ Рожина Надежда Федоровнаҕа, Герой ийэ, үлэ, тыыл ветерана Черкашина Екатерина Андреевна аатынан оҕолоро, сиэннэрэ олохтообут анал бириистэрэ Ноговицына Марфа Иннокентьевнаҕа ананнылар, бары кыттааччыларга туоһу суруктар туттарылыннылар.
«Сайыҥҥы оноолоох сон» күрэҕэр 1 мистэни Чукрова Дария Григорьевна кыайыылаах тахсан Чурапчы көһүүтүн кыттыылааҕа, коммунистическай үлэ ударнига, үлэ ветерана Кычкина Анна Гаврильевна сырдык аатыгар оҕолоро, сиэннэрэ оҥорбут анал бириистэринэн наҕараадаланан үөрүүтэ үксээтэ. 2 миэстэни Ноговицына Наталья Гаврильевна ылары ситиһэн Герой ийэ, үлэ, тыыл ветерана Гоголева Екатерина Васильевна оҕолоро туруорбут бириистэринэн наҕараадаланна. 3 миэстэ — Скрябина Дарина Иннокентьевна, Балыктаах орто оскуолатын 1972 сыллаахха бүтэрбит 50 үбүлүөйнэй сыллаах выпустар туруорбут бириистэрин бэлэх тутта.
Маанылаах саха таҥастарын күрэхтэрин маннык састааптаах дьүүллүүр сүбэ сыаналаата:
1. Мохначевская Айталина Михайловна — М.П.Габышев аатынан Балыктаах орто оскуолатын директора;
2. Слепцова Лия Егоровна — иистэнньэҥ, элбэх улуустааҕы, республиканскай конкурстарын кыттыылааҕа, кыайыылааҕа. Абый улууһун «Кэбэргэнэ» орто оскуолатын физикаҕа, информатикаҕа учуутала.
3. Габышева Татьяна Михайловна — Дьокуускайдааҕы медицинскай киин специалиһа.
«Саргылаах сахабыт куолаһа» элбэх оҕолоох ийэ, тойуксут, сыана ветерана Сотникова Мария Ивановна сырдык кэриэһигэр ананан ыытыллыбыт тойук күрэҕэр муҥутуур кыайыылаах аатын Дария Андросова ылан 5000 тыһ. харчынан, 2 миэстэ — Аида Кычкина ылан 3000 тыһ. харчынан, 3 миэстэ — Надежда Рожина ылан 2000 тыһ.харчынан Мохначевскай Егор Семенович, оҕолоро олохтообут бириэмийэлэринэн наҕараадаланнылар. Маны таһынан Афанасий Никифорович Протодьяконовка, Мария Ивановна дьүөгэлэрэ олохтообут 5000 тыһ.харчынан бириэмийэнэн наҕараадаланан үөрүүтэ үксээтэ.
Тойук күрэҕин маннык састааптаах дьүүллүүр сүбэ сыаналаата:
1. Скрябина Анисия Даниловна — ССРС культуратын туйгуна, СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ;
2. Мохначевская Александра Егоровна — улуустааҕы киин балыыһа психиатр-нарколог бырааһа;
3. Слепцова Туяра Егоровна — Майатааҕы «Кэнчээри» оҕо уһуйаанын үлэһитэ.
Уран тарбахтаахтар тикпит эгэлгэ таҥастарын, тойук туойар чуор куоластаахтар күрэхтэрин эҕэрдэ нүөмэрдэринэн ылбаҕай ырыаларынан, нарын-намчы үҥкүүлэринэн киэргэтэн, ситэрэн-толорон биэрдилэр.
Олохтоох дьаһалта иилээн-саҕалаан ыһыах спортивнай күрэхтэрин тэрийэн ыыттылар.
Спортивнай күрэх түмүктэрэ:
ИП Мохначевскай Арьян Русланович сүүрүүгэ 14-16 саастаах оҕолорго бириистэрин анаата.
Мотрена Николаевна, Андрей Михайлович Дьяконовтар сырдык ааттарын үйэтитэн оҕолоро уонна эдэр фермердар Габышев Ньургун Владимирович, Говоров Дьулус Геннадьевич 20 000 солк харчынан 17-45 саастаах эр дьонно бириистэрин сүүрүүгэ олохтоотулар.
Сүүрүү күрэҕэр ветераннарга: 1 миэстэ — Барабанов Руслан Николаевич, 2 миэстэ — Никитин Иннокентий Петрович, 3 миэстэ — Винокуров Николай Семенович кыайыылаах таҕыстылар.
Хапсаҕай уонна Эр хоһуун күрэхтэригэр олохтоох дьаһалта туруорбут бириистэрин туттардылар.
Хапсаҕайга 70 кг дылы ыйааһыҥҥа:
1 миэстэ — Сазонов Алексей, Орто Халыма, 3000 солк. сертификат, мүһэ, үтэһэлээх эт;
2 миэстэ — Степанов Евгений, Төҥүлү, 2000 солк.сертификат, мүһэ, үтэһэлээх эт;
3 миэстэ — Никитин Айсен, Балыктаах, 1000 солк. сертификат, мүһэ, үтэһэлээх эт.
«Эр Хоһуун — 2022» — многоборьеҕа күрэхтэһии:
1 миэстэ — Иванов Константин, 30 000 солк. харчынан бириэмийэ, мүһэ, үтэһэлээх эт;
2 миэстэ — Иванов Ким, 15 000 солк. харчынан бириэмийэ, мүһэ, үтэһэлээх эт;
3 миэстэ — Дьяконов Игорь, 10 000 солк. харчынан бириэмийэ, мүһэ, үтэһэлээх эт;
4 миэстэ — Неустроев Алексей, мүһэ, үтэһэлээх эт;
5 миэстэ — Гурьев Иван, мүһэ, үтэһэлээх эт.
Үрүҥ тунах ыһыахпыт тэрээһинигэр күүс — көмө буолбут күрэхтэрбит спонсордарыгар, кыттааччыларбытыгар барҕа махталбытын тиэрдэбит! Баҕарабыт дьиэ кэргэҥҥитигэр байылыат олоҕу, дьолу саргыны!